ربابه خانم دختر ملا محمد صالح برغانی
ربابه خانم (م، ۱۲۹۷ هـ.ق)، دختر ملا محمدصالح برغانی و آمنه خانم قزوینی، از زنان فقیه، فاضل، محدث و متکلم شیعه در قرن سیزده قمری بود. او از خاندان علم و دانش بود که بسیاری از مردان و زنان آن از علما و فضلای مبرز زمان خود بشمار می‌رفتند.
وی مقدمات زبان عربی و ادبیات را در خانواده‌اش فراگرفت و فقه و اصول و تفسیر و حدیث را از پدر و عمویش ملا محمدتقی برغانی معروف به «شهید ثالث»، آموخت. همچنین یک دوره حکمت و فلسفه را نزد آخوند شیخ ملا آقا حکمی گذراند و در عرفان نزد عمویش ملا علی برغانی و برادرش میرزا عبدالوهاب برغانی قزوینی تلمذ کرد.
هنگامی که به سن رشد و مرتبه کمال رسید با میرزا هبة الله رفیعی قزوینی ازدواج نمود. او در جایگاه درس و وعظ و ارشاد قرار گرفت و به استنباط احکام شرعی می‌پرداخت و در مسائل فقهی و علمی فتوا می‌داد و به نظر و احکام خود عمل می‌کرد
ربابه خانم امید و پناهگاه مستمندان و درماندگان بود. در سخنرانی‌ها و مجالسش فراوان از ناصرالدین شاه و درباریان و نزدیکانش انتقاد و بدگویی می‌کرد و به خاطر جایگاه والای علمی او هیچگاه ناصرالدین شاه معترض او نگردید. وی در حدود سال ۱۲۹۷ زندگی را بدرود گفت.
منابع
- معاونت پژوهش مرکز حوزه‌های علمیه خواهران، بانوان عالمه و آثار آن‌ها